Badania w projektowaniu – nowe pytania
- Czy w świecie dystansu społecznego i zdalnych kontaktów empatyzacja w projektowaniu usług to pieśń przeszłości?
- Czy badania jakościowe i poznawanie potrzeb użytkownika odchodzą przymusowo w niepamięć?
- Czy rozwiązania tworzone w pandemicznym i post-pandemicznym świecie będą mniej dopasowane do potrzeb i oczekiwań finalnego odbiorcy?
- Czy zdalne badania w projektowaniu usług są w ogóle możliwe?
Te i zapewne jeszcze wiele innych pytań i wątpliwości pojawiło się, od kiedy lock down stał się naszą codziennością.
Badania w projektowaniu – nowa rzeczywistość
Praca nad usługami i związane z nim badania w projektowaniu, to obszar, którego nie ominęła nowa sytuacja i również został postawiony przed wyzwaniem dostosowania się do zmienionych okoliczności. Po chwilowym zawieszeniu i lekkim niedowierzaniu okazało się, że działać trzeba dalej i co więcej, że się da. Świat badań użytkowników w zdalnym świecie jest dostępny. Trochę inny, wymaga trochę innych przygotowań i narzędzi, ale wciąż stoi otworem i czeka na eksplorację. I aby tę eksplorację ułatwić, przygotowałam krótkie podsumowanie wykorzystywanych przez nas, zdalnych, narzędzi do badań w projektowaniu.
Czego dowiesz się z tego artykułu?
- Z jakich zdalnych narzędzi warto korzystać na poszczególnych etapach procesu badawczego
- Jakie widzimy plusy i minusy wykorzystywanych przez nas narzędzi (subiektywnie)
- Praktyczne wskazówki, nasze odkrycia “wow” niektórych funkcji w poszczególnych narzędziach, które zdecydowanie ułatwiają życie w procesie badawczym
Oczywiście nie opisuję tu wszystkich możliwych i dostępnych na rynku narzędzi. Jestem świadoma, że jest ich o wiele więcej i każde z nich ma swoje plusy i minusy. Przedstawiam te, z których korzystamy w FUZERS regularnie i możemy podzielić się z związku z tym praktycznym doświadczeniem z ich użycia.
Zanim więcej o szczegółach każdego z narzędzi, jedna ogólna uwaga do nich wszystkich.
Zawsze pamiętaj, żeby z uczestnikami/respondentami przeprowadzić wstępną sesję techniczną (w szczególności, kiedy spotykacie się po raz pierwszy) – oszczędzisz sobie, ale także respondentom, niepotrzebnego stresu i nerwów.
Cztery zdalne narzędzia wspierające badania w projektowaniu, które dzisiaj przedstawiam:
- Mural
- Zoom
- Typeform
- Smaply
1. Mural
To wirtualna tablica, która umożliwia pracę kreatywną w grupie. Pozwala na pisanie, rysowanie, tworzenie karteczek, wizualne przedstawianie swoich pomysłów. Ułatwia, wręcz umożliwia zdalną współpracę – tworzenie treści w jednym miejscu, w jednym czasie. Jest wirtualnym odpowiednikiem tradycyjnej białej ściany lub flipcharta z post-itami.
Do czego można wykorzystać w badaniach?
- przygotowanie badania: ustalanie celów, np. sesja kick off projektu, zbieranie oczekiwań od sponsora i głównych interesariuszy, tworzenie planu badań, planowanie pracy i podział zadań w zespole, tworzenie mapy informacji,
- warsztaty badawcze, praca indywidualna oraz ćwiczenia w grupie, np. zbieranie informacji do stworzenia ścieżki klienta, tworzenie person, tworzenie moodboard, mapy empatii, zapis pomysłów powstających podczas burzy mózgów,
- podsumowanie badań, dzielenie się wielu badaczy swoimi insightami z badania, np. zebranie wniosków i insightów w jednym miejscu, na wcześniej przygotowanej tablicy, zarządzanie danymi i wiedzą z badania, grupowanie i selekcja danych,
- wizualne prezentowanie wyników badań, np. ścieżka klienta, opis i wizualizacja persony, różnego rodzaju wizualne podsumowania analizy, np. SWOT, MOSCOW.
Plusy
- intuicyjny w działaniu – szybki do “ogarnięcia” dla respondenta
- zawiera mnóstwo gotowych, świetnie zaprojektowanych szablonów do wykorzystania
- pozwala zebrać informacje w postaci tekstowej oraz graficznej
- dostępne darmowe zdjęcia, obrazki, gify, ikony
- dodatkowe supermoce facylitatora: przywoływanie wszystkich w grupie w jedno miejsce, blokowanie lub ukrywanie poszczególnych elementów tablicy, wprowadzanie elementu głosowania w spornych kwestiach, ustawianie licznika czasu, docenianie wkładu i efektów pracy grupy w postaci spadającego konfetti 🙂
- możliwość eksportu przygotowanego materiału do pdf i przygotowanie pod druk wielkoformatowy
- ogromna biblioteka materiałów edukacyjnych: blog, webinary, case studies
- wzbudza ciekawość i pozytywne emocje u większości użytkowników
Minusy
- przy skomplikowanych tablicach, zawierających dużo elementów potrafi się “zawieszać” lub spowalniać swoje działanie
- niektóre szablony gotowe do użycia dostępne są jedynie w języku angielskim, bez możliwości edycji i zmiany na język polski
- pracochłonny, jeśli chcesz stworzyć profesjonalnie wyglądającą tablicę
Tipy/odkrycia “wow”
- możliwość kopiowania karteczek (post-tów) do tekstu (Copy as Text), co znacznie ułatwia i skraca proces zapisywania notatek z wywiadów, warsztatów (znacząca różnica w porównaniu do sporządzania notatek z tradycyjnych karteczek)
- możliwość skopiowania tekstu zapisanego w arkuszu Excel i wklejenia go do Murala w postaci gotowych karteczek (tak, nawet jeśli nie masz dostępu do Murala, albo zawiesił się i nie możesz do niego aktualnie wejść – zapisz to, o czym myślisz w arkuszu Excel, a potem jednym kliknięciem stwórz w Muralu wiele karteczek
- tak samo jak wyżej – kopiowanie zapisanych w Word notatek i wklejanie ich jednym kliknięciem do Murala w postaci obszaru tekstowego
- zdecydowane wow: możliwość włączenia spadającego konfetti celebrującego sukces pracy w zespole!
2. Zoom
To narzędzie wideokonferencji umożliwiające organizację zdalnych spotkań.
Dzięki Zoom wielu użytkowników może się “spotkać twarzą w twarz” (na monitorze swojego komputera ;)) i pracować, dyskutować, ustalać kroki działania w jednej większej grupie lub kilku mniejszych podzielonych na tzw. pokoje.
Świetnie się sprawdza w pracy warsztatowej w połączeniu z Muralem, na którym zapisywane są treści omawiane przez uczestników poprzez Zoom.
Do czego można wykorzystać w badaniach?
- komunikacja w zespole projektowym czy badawczym na każdym z etapów procesu badawczego: począwszy od spotkania kick off, poprzez spotkania statusowe, współpracę przy analizie materiału z badań, aż do prezentacji finalnych wyników badania
- moderowania wywiadów, warsztatów badawczych, grup fokusowych
- nagrywania wywiadów, warsztatów i grup fokusowych (można to robić automatycznie, można włączać nagrywanie samemu)
- prezentowania respondentom materiałów, np. grafik, prezentacji (w trakcie IDI czy w grupie fokusowej, np. w testach konceptów)
Plusy
- możliwość udostępnienia rozmówcom ekranu, co pozwala na prezentowanie przygotowanych wcześniej materiałów graficznych, prezentacji
- możliwość udostępniania ekranu przez wszystkich uczestników spotkania – co pozwala pokazywać sobie nawzajem efekty pracy wykonanej np. na innym, nie współdzielonym narzędziu
- łatwy i bezproblemowy podział uczestników na mniejsze podgrupy i zespoły robocze, poprzez tzw. pokoje (breakout rooms) i szybkie powracanie (jednym kliknięciem) do wspólnej grupy. Nawet oporni uczestnicy, którzy nie zechcą kliknąć na swoim ekranie w ikonkę powrotu do grupowego spotkania, zostaną automatycznie do niego przekierowani
- przechodzenie moderatora pomiędzy grupami
- supermoce facylitatora/moderatora: możliwość wyciszania jednym kliknięciem wszystkich uczestników, możliwość dzielenia się funkcją facylitatora z innymi uczestnikami
Minusy
- konieczność zainstalowania aplikacji Zoom, żeby bez problemu zalogować się na spotkanie. Wejście na spotkanie bezpośrednio z linku, bez zainstalowanej aplikacji, w większości przypadków było do tej pory problematyczne
- możliwość przeprowadzenia dwóch niezależnym spotkań w tym samym czasie jedynie w bardziej rozbudowanym planie uwzględniającym kilku hostów (prowadzących)
- nie wszyscy klienci mogą korzystać z Zoom (względy bezpieczeństwa IT)
- przy podziale na kilka grup (nie jest to minus samego narzędzia, ale raczej zdalnej formy moderowania) konieczność udziału kilku moderatorów, zazwyczaj po jednym dla grupy, szczególnie przy trudniejszych ćwiczeniach
Tipy/odkrycia “wow”
- ze względów bezpieczeństwa lepiej wykorzystywać jest opcję “poczekalni” – moderator spotkania wpuszcza do pokoju poszczególnych użytkowników – wiadomo wtedy dokładnie kto jest “na pokładzie”
- wyciszanie wszystkich uczestników jednym kliknięciem facylitatora (ważna funkcja przy bardzo burzliwych dyskusjach)
- wyświetlanie slajdów przedstawianej prezentacji jako wirtualne tło dla sylwetki prezentera (PowerPoint as Virtual Background)
3. Typeform
Narzędzie do tworzenia kwestionariuszy, w atrakcyjnej wizualnie formie, z możliwością personalizacji oraz tworzenia pytań wielopoziomowych i powiązanych między sobą w zależności od wariantu udzielonej przez respondenta odpowiedzi.
Do czego można wykorzystać w badaniach?
- przygotowanie badania: definiowanie celów i zbieranie potrzeb od sponsora/zlecającego oraz głównych grup interesariuszy w postaci kwestionariusza do wypełnienia
- zbieranie danych w badaniu ilościowym: tworzenie kwestionariuszy
- tworzenie quizów lub szybkich/krótkich ankiet w trakcie pracy grupy warsztatowej dla porównania odpowiedzi i zaprezentowania wyniku lub dla zebrania feedbacku (oceny) po warsztacie, spotkaniu
Plusy
- łatwość dla respondentów w przechodzeniu przez pytania poprzez możliwość klikania „dalej” (wiele ekranów jest lepszą opcją niż jeden ogromny z listą 50 pytań)
- dolny pasek pokazujący postęp w realizacji kwestionariusza
- możliwość ustalenia komunikatów pomiędzy poszczególnymi częściami ankiety, np. treści na przyciskach, zamiast „dalej” możemy napisać, np. „powiem wam, co myślę” albo „idę dalej!”
- dostępny darmowy bank zdjęć, gifów, filmów i ikon do wstawienia w ankiecie
- opcja przejścia przez ankietę w widoku testowym (pozwala projektantowi na przejście przez ankietę oczami respondenta)
- możliwość tworzenia wielopoziomowych ankiet i różnych wariantów kolejnych pytań w zależności od udzielonej wcześniej odpowiedzi
- możliwość personalizacji formularza, wstawienia własnych zdjęć, kolorów i czcionek (w wersji Premium)
- możliwość eksportu odpowiedzi do excel i .csv i dokonania analizy według własnych potrzeb
- możliwość wygenerowania gotowego raportu – co pozwala, np. na szybkie sprawdzenie podstawowych wyników w badaniu i podjęcia decyzji dotyczących niezbędnych korekt, np. w komunikacji do respondentów. Opcja ta jest udogodnieniem dla początkujących w analizie, a na pewno ułatwi życie tym, którzy nie potrafią lub nie lubią przygotowywać raportów. Ale ważna uwaga: gotowy raport oznacza, że jest on standardowy, a nie super dopasowany
Minusy
- trudność w zaprojektowaniu specjalistycznych procesów badawczych (nie ma wszystkich funkcji, które pozwolą zrealizować każdą technikę badawczą czy stworzyć własną/ dopasowaną skalę odpowiedzi)
- większość użytecznych funkcji jest dostępna w opcji premium
Tipy/odkrycia „wow”
- w opcji zaprojektowania QUIZu do każdej odpowiedzi udzielanej przez wypełniającego można przypisać punkt, a na koniec zsumować je i zaprezentować wypełniającemu wynik końcowy (dodatkowa nagroda dla wypełniającego, jak wiadomo – lubimy robić quizy i testować swoją wiedzę).
4. Smaply
Smaply to platforma, która pomaga ułożyć zebrane podczas badań z użytkownikami treści w ścieżkę klienta. Pozwala tworzyć wizualne mapy, z uwzględnieniem różnych poziomów: etapu procesu, kroków użytkownika, emocji na poszczególnych etapach z zaznaczeniem problemów i potrzeb.
Korzystając ze Smaply mamy możliwość dołączenia zdjęć lub grafik, które mogą wizualizować proces oraz stworzyć blok z cytatami do każdego z etapów ścieżki klienta.
Dodatkowo, każdą ścieżkę klienta w Smaply tworzymy dla konkretnej persony, której profil również wypełniamy odpowiednimi danymi.
Do czego można wykorzystać w badaniach?
- do analizy i porządkowania zebranych podczas badań danych
- do prezentacji wyników badań
Plusy
- możliwość ułożenia ścieżki w czytelnych dla odbiorcy blokach
- łatwość w przenoszeniu całych kroków/etapów jeśli w trakcie analizy okazuje się, że coś powinno znaleźć się w innym miejscu
- możliwość eksportu przygotowanego materiału do pdf i przygotowanie pod druk wielkoformatowy
- stwarza możliwość przygotowania materiałów na spotkanie podsumowujące wyniki badań
- jest punktem wyjścia do stworzenia graficznej wizualizacji ścieżki klienta
- prosty interfejs ułatwiający nawigację
Minusy
- brak bajerów w kontekście wizualizacji, ścieżka ma raczej opisowy charakter
- ograniczona liczba kolorów boxów do wykorzystania
- jeden sztywny szablon bez dużych możliwości w kontekście zmian, praktycznie zerowa możliwość personalizacji w podstawowym wariancie cenowym
Badania w projektowaniu – do dzieła
A już dzisiaj zachęcam tych z Was, którzy jeszcze się powstrzymują przed skorzystaniem z któregoś z powyższych narzędzi na później, do podjęcia próby i testów.